In 5 stappen je meervoudige partijdigheid ontleed

Speciale kinderen op school zijn uitdagend. Zij leggen ongewild de parels en puzzels in het zorgprofiel van de school bloot.

Wanneer de opgave moeilijk blijkt, komen verschillende spelers met soms op het oog tegenstrijdige belangen in het geweer. Ineens wordt het een onoverzichtelijke kluwen. Die kun je in 5 stappen ontwarren, waarbij je pas in de vijfde stap tot actie over gaat.

Tim, in groep 4, heeft een stoornis in het autistisch spectrum. De leerkrachten geven, met het oog op Tims onderwijsbehoeften, gestructureerd les. Dat doet de klas, inclusief Tim, goed. Tim loopt een keer per dag met veel lawaai de klas uit. “Ik kan het toch niet!” Sommige kinderen blijven ervan schrikken. Een aantal ouders van groep 4 overweegt daarom hun kind van school te halen, zo laten zij de directeur weten.   

Stap 1. Elke speler een eigen pet

Je geeft elke speler een eigen pet.

Tim, zijn ouders, groep vier en de andere ouders, dat zijn vier petten. De leerkrachten, de IB’er en het schoolteam, drie petten. De school en het Samenwerkingsverband, twee petten. Samen negen. En jij als directeur bent de official, die de beslissing neemt.

Stap 2. Wie wil wat?  

Je vraagt alle spelers hoe ze de situatie ervaren en wat ze willen. Daardoor verwerf je dieper inzicht in de verschillende belangen. Zet de essentie op de pet, die bij die persoon hoort.

Op de pet van Tim noteert de directeur, nadat hij Tim en de IB’er gesproken heeft ‘neutrale aandacht en overzicht’. En dat is lastig voor de leerkrachten. Tim reageert op het kleinste non-verbale signaal. Op de leerkrachten-pet staat ’haalbaar en realistisch’. De leerkrachten kunnen niet altijd tegemoet komen aan Tims behoeften in een klas van 30 kinderen.

Stap 3. Wat weegt het zwaarst?   

Je legt de petten op tafel. Maak een top 9. Met het grootste belang op nummer 1. Daardoor maak je keuzes en bepaal je de richting voor de volgende stap. 

Groep 4, inclusief Tim, begint te lijden onder de situatie. Tim is gediend bij een kleinere lesgroep met kinderen waarin hij zich herkent. De leerkrachten zijn tot het uiterste gegaan. De situatie vraagt om een oplossing binnen afzienbare tijd. Voor de directeur staat daarom in deze casus de belangen van groep vier op plek 1. Direct daar achteraan is de 2e plaats voor Tim, de 3e plaats voor de leerkrachten.

Stap 4. De winst voor de anderen?  

Je besluit is genomen. Het antwoord op de vraag “Wat winnen de verschillende spelers bij dit besluit?“ helpt je de gesprekken vanuit een win-win perspectief voor te bereiden. Je weet wat wel en niet onderhandelbaar is.

De directeur realiseert zich dat het besluit voor de helft goed en voor de andere helft slecht nieuws is voor de ouders van Tim. Op hun pet staat ‘de beste school voor Tim in de buurt’. De beste opleiding is een school voor speciaal onderwijs. Die is niet in de buurt.

Stap 5. Voer je besluit uit

Je weet waar je staat. Tijd om afspraken te maken en gesprekken te voeren.

De directeur spreekt met de ouders van Tim over zijn beslissing. Het lukt hem in contact te blijven met Tims ouders terwijl zij de voordelen gaan zien. En dat is nodig, opdat de ouders van Tim hem kunnen helpen deze verandering goed te doorstaan. 

Tot slot

Het is de kunst om de dynamiek die een speciaal kind oproept te (h)erkennen en ook te volgen. Zo heb je rust en ruimte om de belangen en behoeften van de diverse spelers in kaart te brengen.  

En de vraag is ‘Welk kind daagt op dit moment het zorgprofiel van jouw school uit?’