Hoe gastvrij is jouw school?
Volgende week krijgt het team van de Anne Frankschool drie nieuwe leerlingen op school. Zij maken deel uit van een gezin dat vorig jaar gevlucht is uit Syrië. De kinderen hebben het afgelopen jaar een taalbad gekregen binnen een AZC-school en zijn nu, midden in het schooljaar, aangemeld.
De directeur overlegt met het team, hoe ze ervoor kunnen zorgen dat ouders en kinderen zich welkom voelen. In deze School met Glans vind je praktische handvatten hoe zij de ouders gastvrij kunnen onthalen. In het komende Klaverblad staan de kinderen centraal.
Vijf tips om nieuwkomers, allochtonen en arbeidsmigranten te verwelkomen
1. Duidelijke taal
Verwoord als team in klare taal je visie en missie: hoe wil je samenwerken met alle ouders, waar ze ook vandaan komen.
Hoe ontvang je ouders? Wat vertel en vraag je hen, bij wie en wanneer kunnen ze op school terecht met vragen? Het is belangrijk dat ouders weten wat ze van de school kunnen verwachten en wat de school van hen verwacht.
Maak er een kort verhaal van, zet het op de website en maak er een brief van die je mee kunt geven. Mooi is het als je het laat vertalen in de talen van de ouders, die zich bij de school aanmelden. Heb je geen ouder die het kan vertalen, zoek hulp in je buurt bij vluchtelingenwerk of tolkentelefoon. Kunnen ouders niet lezen, maak een geluidsbestand voor ze via de tolkentelefoon.
Houd het eenvoudig en duidelijk.
De directeur vraagt een leraar, die het Arabisch machtig is, de missie van de school te vertalen, zodat het klaar ligt als de ouders op kennismakingsbezoek komen.
2. Heet ouders welkom – de eerste klap is een daalder waard
Maak van het kennismakingsgesprek een hartelijk gesprek. Daarmee leg je de basis en zet je de toon voor een goede samenwerking. Heet ouders welkom, maak kennis en geef de ouders de gelegenheid iets over hun verwachtingen of ervaringen rond hun kind te vertellen.
Probeer er voor het gesprek achter te komen of de ouder(s) aanspreekbaar zijn in het Nederlands. Is dit niet het geval, is er dan iemand die kan tolken? Bijvoorbeeld een andere ouder? Als er vanwege taalproblemen onvoldoende gecommuniceerd kan worden, valt het te overwegen een tolk in te schakelen.
Stel de ouders in het gesprek op hun gemak. Neem de tijd voor het gesprek. Hiermee laat je blijken dat je het belangrijk vindt. Vaak hebben ouders voor Nederlanders ongewone achternamen. Laat de ouder(s) zelf de voor- en achternaam opschrijven/typen. Noteer voor jezelf de uitspraak van die namen.
Tast af welke vragen je nu al kunt stellen. het kan zijn dat het beter is daar een tweede afspraak voor te maken. Onderzoek hoe ouders tegen huisbezoek aankijken.
Laat de leraren dit later aan het begin van elk schooljaar herhalen. Want ouders die weinig contact hebben met school blijven hun eigen ideeën over de school houden. Zoals bijvoorbeeld de gedachte: geen nieuws is goed nieuws. Wanneer de resultaten dan tegenvallen, is het vaak te laat om er iets aan te doen. Het aangaan en onderhouden van de relatie is effectief. Mochten er lastige situaties of misverstanden ontstaan, blijven problemen kleiner, waardoor ze eenvoudiger op te lossen zijn. Door de contacten systematisch, op afgesproken tijden, door alle betrokken leraren, te onderhouden, creëer je helderheid voor leraar, ouder en kind.
De directeur stelt samen met het team de definitieve vragenlijst op. In de hal heeft de wereldkaart al 4 vlaggetjes in de 4 landen van herkomst van de kinderen. Elske uit de onderbouw heeft al een vlaggetje in Syrië geplant.
3. Geef praktische tips
De ervaring leert dat ouders hun kind gaan helpen wanneer de leerkracht er expliciet om vraagt en hen praktische tips geeft. Maak met je team een lijst met concrete en praktische aanwijzingen en vul die steeds aan, zodat je als team een rijk palet van mogelijkheden hebt. Zorg ervoor dat deze tips haalbaar zijn en tot succes leiden. Zo krijgen alle partijen er plezier in.
Je kunt ouders bijvoorbeeld vragen samen met hun kinderen naar het jeugdjournaal te kijken, verhalen te vertellen in hun moedertaal, samen boeken te lezen of voor te lezen.
Soms krijgen ouders de tip met hun kind naar de bibliotheek te gaan. Dit kan teveel gevraagd zijn voor ouders van buitenlandse afkomst of ouders met weinig opleiding. Kijk als team hoe je dit kunt organiseren, bijvoorbeeld door een andere ouder te vragen een keer mee te gaan.
De leraren van de Anne Frankschool besluiten dit te laten afhangen van het verloop van de eerste weken op school.
4. Leef je in
Het doet nieuwe ouders goed als het schoolteam moeite doet zich te verdiepen in de leefwereld en culturele achtergrond van ouders. Bijvoorbeeld door een film over het land van herkomst van ouders te bekijken of een documentaire over vluchtelingen. Je kunt ook met je team het simulatiespel Van Babel tot Breukelen - (over)leven in een vreemde cultuur! spelen.
Een teamlid heeft een bevriende Syrische vrouw, die 6 jaar geleden met haar gezin de Middellandse Zee is overgestoken, bereid gevonden haar verhaal te delen en vragen van leraren te beantwoorden.
5. Maak gebruik van en organiseer een sociaal netwerk
Kijk met elkaar welke ouders uit jullie ouderpopulatie andere ouders kunnen helpen. Vraag hen bijvoorbeeld om te tolken, ouders wegwijs te maken in de school en het Nederlandse onderwijssysteem. Of organiseer groepjes van ouders met eenzelfde cultuur of taal.
Onderzoek als school het sociale netwerk in je omgeving. Schakel hen in op school of verwijs ouders door. Wat doet het vluchtelingenwerk in jouw stad of dorp, welke verenigingen zijn er voor ouders van jonge kinderen.
Kijk of je ouders kunt betrekken bij een activiteit op school. Als je samenwerkt aan iets, schept dat meteen een band. Misschien is dit voor sommige ouders in het begin een vreemd idee, omdat het niet gebruikelijk is in hun land van herkomst. Neem de tijd om dit na te gaan en leg uit waarom de uitnodiging er ligt. Zorg er wel voor dat het als een vraag geformuleerd is, waarop ze ‘ja’ en ‘nee’ mogen zeggen, zodat ze zich niet verplicht voelen.
De directeur heeft een ouder gevraagd als maatje voor dit gezin op te treden. Als dat aan de orde is, zal hij hen aan elkaar voorstellen.
Wees gastvrij voor alle ouders
Wanneer je als schoolteam zelf regelmatig contact zoekt met ouders, gaan ouders zich welkom voelen op school en zullen zij zelf ook eerder contact maken. Door de manier waarop je aandacht schenkt aan de ouders, laat je merken hoe gastvrij je bent. Iets om in het team samen over na te denken en er stappen in te zetten.
Een actief beleid om nieuwkomers, allochtonen en arbeidsmigranten bij de school te betrekken, helpt ouders in hun integratieproces. Zo draag je bij aan inclusief onderwijs !
Het team van de Anne Frankschool
Het was even een werkje. Nu morgen de ouders komen, zien de directeur en de leraar er naar uit. Ze zoeken tot slot nog even naar het onderwijssysteem in Syrië.
Met je team aan de slag
- Wil je als team je cultuurbewustzijn ontwikkelen en het effect ervan op je doen en laten ontdekken, speel met je team de enerverende spel Van Babel tot Breukelen – (over)leven in een vreemde cultuur. Een ervaring met eyeopeners!
- Wil je met elke ouder jaar in, jaar uit succesvol samenwerken? Oriënteer je op ons aanbod 'Zo maak je van ouderbetrokkenheid een succes'.
- Spar je liever een-op-een over hoe je met je team succesvol samenwerkt met nieuwkomers? Ik deel graag mijn kennis en ervaring met je. Maak een afspraak voor een vrijblijvend oriënterend telefoongesprek.
Praktische vragenlijst voor het intake-gesprek
We hebben een handige vragenlijst gemaakt voor het intake-gesprek. Wil je deze ontvangen? We sturen hem met plezier toe. Stuur ons een mailtje om hem aan te vragen.