Zo wordt iedereen blij van veranderen

Fysicus Marinus Knoope vroeg zich af hoe het komt dat soms wensen als vanzelf werkelijkheid worden, terwijl andere wensen in de knop sterven. De wens moet wel echt zijn. Een echte wens geeft energie. Je raakt erdoor geïnspireerd én je krijgt er goede zin van. Hij ontwikkelde als antwoord op de bovenstaande vraag de creatiespiraal en schreef er een prachtig boek over.

Je kunt deze leidraad heel goed gebruiken om samen met je team de belangrijkste en meest essentiële wens voor het komende schooljaar werkelijk uit te laten komen. In dit blog vertaal ik de eerste zes stappen naar een team; de volgende editie van het School met Glans-blog (in mei) verhaalt van de tweede zes stappen.   

1. Wensen

Vooruit kijkend naar volgend schooljaar, welke wens heb je als directeur voor je school? Waarvan word je echt blij als deze wens in juni 2020 werkelijkheid geworden is ?

Prof Thijs Homan ontdekte dat een essentiële succesvoorwaarde voor het welslagen van een verandertraject is dat je met alle deelnemers, in dit geval met het schoolteam, samen een positieve betekenis geeft aan de (verander)wens. Wanneer je het er samen echt over eens bent dat dit belangrijk en fijn is om te doen, dan gaat veranderen min of meer vanzelf. Dat is trouwens ook mijn ervaring met trainingen en teamtrajecten.

De wens van een directeur die ik coachte was de volgende ‘Ik wil heel graag dat iedereen in onze schoolgemeenschap zich gelukkig voelt.’ Dat geldt voor kinderen, ouders en het schoolteam, inclusief zichzelf. Dat was zijn drijfveer.

Wat is jouw wens? Willen en wensen is essentieel, moeten is uit den boze. Formuleer je wens positief en in een krachtige zin. Merk of en hoe deze wens je inspireert, je energie geeft en vraag je af hoe je hem zo kunt verwoorden dat deze wens de gehele schoolgemeenschap vooruit helpt.

2. Verbeelden  

Visualiseer je wens. Hoe ziet het eindresultaat er uit in juni 2020? Wat zie je voor je? Wat is er gerealiseerd? Dat beeld kan zich in je hoofd bevinden, je kunt er een tekening van maken, een mindmap, een pictogram, wat maar voor jou werkt om het te verbeelden.

Om je wens met je team te kunnen delen, is het belangrijk dat je je wens op de een of andere manier verbeeldt.

3. Geloven

Geloof je dat jij met je team deze, liefst diepe wens, voor elkaar krijgt? Belangrijk, want als je er niet in gelooft, is dat wat je creëert, zo leert de creatiespiraal.  

Zo ja, zet de volgende stap. Zo nee, verander je wens of besluit de sprong te wagen en te geloven dat je dit kunt bereiken. Wat heb je daar voor nodig? Welke voorwaarden kun je scheppen die je twijfel wegnemen? 

In de coachingstrajecten merk ik regelmatig dat coachees een wens hebben, maar zich afvragen of dat wel haalbaar is. Ik ben daar, door ervaring wijs geworden, optimistisch over. 

4. Uiten

Je wens delen met anderen, je wens wereldkundig maken. Je enthousiasme en inspiratie kun je nu overbrengen en delen. Met deze wens zet je in je team een proces op gang.

5. Onderzoeken 

Als je wens ter tafel ligt, roept dat bij je teamleden reactie op. Maak tijd en ruimte om samen te onderzoeken wat ieder ervaart bij de wens en het beeld. Deze spreuk geeft weer in welke sfeer dit onderzoek het beste kan plaats vinden:

‘Wanneer je een schip wilt bouwen, breng dan geen mensen bijeen, om hout aan te slepen, werktekeningen te maken, taken te verdelen en het werk in te delen, maar leer mensen verlangen, naar een eindeloze zee.’

Geef je teamleden toestemming en de ruimte om te laten merken wat ze er echt zelf van vinden. Blij, onaangenaam verrast, te zijn, het juist niet zien zitten, bezwaren hebben, of geïnspireerd te raken. Mensen willen wel veranderen, maar niet veranderd worden. 

Creëer een open dialoog waarin je samen onderzoekt wat deze wens voor het team en haar leden betekent, wat fijn is aan ‘de eindeloze zee’ en hoe belangrijk het is om juist dan dat schip te bouwen en zo vorm te geven aan de veranderwens. Ga door tot iedereen aan boord is.

Kijk ook of je ambassadeurs in je team ziet. Mensen die hierdoor geïnspireerd raken en de kar willen trekken. Onderzoek ook samen of er in jullie schoolgemeenschap partners zijn die mogelijk willen en kunnen meehelpen. Misschien is er wel hulp uit onverwachte hoek, bijvoorbeeld een ouder of iemand van de gemeente?

6. Beslissen  

Marinus Knoope zet beslissen op de zevende plek. In mijn ervaring komt beslissen voor plannen. Ik stel me voor, zeker in een team, dat je eerst besluit dat je er samen voor gaat, dat je ’het schip gaat bouwen’. Daarmee bevestig je dat de wens werkelijkheid kan worden; je geeft er teambreed een gedragen, positieve betekenis aan. Samen zeg je: ‘we willen het, we kunnen het en we gaan het doen.’ Daarna komt het op het plannen aan, hoe je dat concreet in de praktijk vorm gaat geven. 

Tot slot

Succesvol veranderen is een kunst. Met onze masterclass ‘Succesvol veranderen’ leer je de kneepjes van de veranderkunst. We verzorgen de masterclass graag voor jou en je team en/of je directieberaad. Het is maatwerk, daar wordt het effectief van. We sluiten aan bij waar bij jullie de kneep (of de plek der moeite) zit. Heb je interesse? Laat het ons weten, dan maken we de masterclass met plezier voor jou op maat.

Ter inspiratie kun je de creatiespiraal bekijken en zien waar je bent. 

In het volgende blog geven we je de laatste 6 stappen.