Van wondertjes naar werkroutine

Na een sluiting van ruim twee maanden zijn de scholen sinds 11 mei weer (gedeeltelijk) open. Spannend wat dit betekent voor corona, zal het opnieuw de kop opsteken? Daar gaat dit blog echter niet over. Dit blog gaat over het leren van je succeservaringen van de afgelopen maanden. 

Met dit stappenplan vertaal je een werkwondertje, oftewel een succeservaring in je werk, stap voor stap naar een werkroutine. Ik heb het uitgewerkt voor een bouw, bestaande uit 5 mensen. Je kunt het vanzelfsprekend ook voor jezelf of met een heel team doen.

De Regenboog heeft 15% Syrische leerlingen. Zij hebben gebruikt gemaakt van vrijwilligers van het project ‘Huiswerkondersteuning tijdens corona’ van de organisatie voor laaggeletterdheid.
De vrijwilligers hebben de Syrische kinderen, die door hun ouders zijn aangemeld, op afstand taalles gegeven.
De gemeente heeft de Syrische gezinnen tablets in bruikleen gegeven, de ICT-er van de school heeft de benodigde software geïnstalleerd en de leraren hebben taallessen samengesteld.
Een van de Syrische leerlingen, Bilal, krijgt spelenderwijs taalles van Iris, die het zo leuk doet. Ze betrekt het hele gezin erbij, met bijvoorbeeld haar woordslang.
 

Bilals zelfvertrouwen is gegroeid, zijn ouders praten met de leraar en hij had laatst voor woordenschat een 9 en voor spelling een 10. Fantastisch!

Waarom dit stappenplan?

Wondertjes zijn als een ijsberg. Het succes zie je aan de bovenkant, maar alle moeite en inspanningen om het probleem te overwinnen blijven vaak onzichtbaar, onder water. In vijf stappen maak je zichtbaar, wat er onder water is gebeurd. En dat is nodig om een wonder om te zetten in een werkroutine. Je kunt het stappenplan breed of smal inzetten.

De middenbouw van De Regenboog is geïnteresseerd in ieders succeservaringen met de taalontwikkeling van de Syrische leerlingen. Ze willen kijken welke leringen ze om kunnen zetten in nieuwe werkroutines.  

Het stappenplan

Benodigdheden:

• pen en papier voor ieder
• een timer
• een procesbegeleider 
• het plaatje van de ijsberg van succes
• goede zin en positieve gedachten 😊

Stap 1. Wondertjes ontdekken en verwoorden (10 minuten)

Je begint de teamsessie met een schrijfoefening. Ieder werkt in stilte, zonder de pen van het papier te halen en met de timer op 10 minuten. Je schrijft op wat voor jou de meest bijzondere gebeurtenissen van de afgelopen twee maanden zijn geweest. Dat kan heel goed naar aanleiding van deze vragen: wat waren voor jou de meest dierbare momenten? of: wat heeft je aangenaam verrast?

Je schrijft achter elkaar door, rijp en groen door elkaar, in steekwoorden, kleine tekeningen of mooie zinnen. De essentie is je focus gericht te houden op je succeservaringen, de wondertjes.

Juf Nikki van groep 6 ziet meteen voor zich hoe Bilal zo anders de klas binnenkwam. Vol zelfvertrouwen begroette hij haar en zei; ‘Juf, ik heb zoveel geleerd’. En dat was ook zo.  

Stap 2. De top 3 bepalen (5 minuten)

Nadat de timer is afgegaan, leest ieder de eigen aantekeningen door en verwoord je eigen top 3. Je verzamelt ze, zoekt overeenkomsten en laat verschillen bestaan. Je hebt nu maximaal 15 wondertjes op het bord staan. Ik zou ze goed bewaren, ook al ga je nu een keuze maken.

Nu maakt ieder opnieuw een top 3. De nummer 1 krijgt  5 punten, de nummer 2 krijgt 3 punten en de nummer 3 krijgt 1 punt. Door alle punten op te tellen, krijg je de collectieve top 3. Dit zijn succeservaringen, die vast de moeite waard zijn om te onderzoeken, om te ontdekken wat jezelf hebt bijgedragen en hoe je dat kunt borgen in een nieuwe werkroutine. Bepaal samen welk succes je heel graag wilt onderzoeken. 

Ook in groep 4 en 5 zijn er drie Syrische kinderen die zich zo goed hadden ontwikkeld. De middenbouw van De Regenboog besloot juist dit succes te onderzoeken. Ze besluiten met Bilal te beginnen.

Stap 3. De sleutel tot succes of je eigen aandeel blootleggen (10 minuten)

Focus je in het onderzoek op je eigen aandeel van jou als leerkracht. En op dat wat niet zichtbaar is, op dat wat zich ‘onder water’ heeft afgespeeld. Mogelijk is er ook een aandeel van collega’s, de school, de directeur. Belangrijk om te ontdekken wat het meest effectief is geweest in wat jij hebt gedaan. Het is inspirerend om van je succes te leren.

Teamleden stellen Nikki vragen. Van: wat heeft zijzelf gedaan? tot en met de vraag: waarin heeft zij door moeten zetten om tot dit succes te komen? Nikki schat trouwens in dat de aanpak van Iris dé kritische succesfactor is geweest. Iris is de vrijwilligster die met Bilal online aan taal gewerkt heeft toen de school dicht was. Toen Nikki Iris belde om ook haar te feliciteren met het fantastische resultaat van Bilal, vertelde Iris ‘Omdat jij aangaf, Nikki, dat alles wat ik deed aan taal zinvol en goed was, gaf je mij zoveel vrijheid om het leuk te maken. En fijn ook dat je me de woorden mailde, waar je met de kinderen mee bezig was’. Deze informatie komt Nikki nu goed van pas.

Stap 4. Succes vertalen in een werkroutine (10 minuten)

Alleen je eigen aandeel kun je vertalen in een werkroutine. En alleen dat onderdeel wat ook na de corona crisis werking heeft. En denk aan Pareto: ontdek samen steeds meer met welke 20% inspanning je 80% van het resultaat behaalt.

Suggestie

Ruil een nieuwe werkroutine voor de minst effectieve werkroutine. Zo werk je ernaar toe dat jullie werkroutines klein, essentieel en levendig blijven of worden.

Nikki en haar collega’s van de middenbouw willen heel graag met vrijwilligers blijven samenwerken, los van de coronacrisis. Zowel voor de Syrische leerlingen als voor andere leerlingen die extra taalondersteuning nodig hebben. Nikki gaat de directeur vragen, met steun van de middenbouw of zij hier volgend jaar een deel van haar taakuren aan mag besteden. Nikki heeft zin om het goed aan te pakken. Wie weet heeft Iris nog meer goede ideeën en suggesties.   

Stap 5. Terug- en vooruitblik (5 minuten)

Voordat je afsluit, neem even de tijd om je af te vragen hoe deze werkvorm je is bevallen.

• Wat verliep prettig en bracht jullie echt verder? Waar werd het ongemakkelijk/gekunsteld?
• Welke aanvulling of verbetering heb je op de stappen en/of het proces?
• Welke vervolgstap is nodig om de werkroutine volgend jaar in te gaan zetten?

Nikki schat in dat 2 uur per maand voldoende is om te ontdekken hoe het werk van de vrijwilligers succesvol kan worden voor elke leerling, hoe je dat als schoolteam het beste aan kunt pakken én wat je van de vrijwilliger kan leren. Ze wil graag, als de uren toegekend worden, voor de zomer een klein projectplan klaar hebben.   

Tot slot

Een nieuwe werkvorm is als een nieuw recept. Na drie keer heb je het in de vingers en geef je er als vanzelf je eigen draai aan. Je kunt het bijvoorbeeld ook gebruiken om je eigen aandeel in een lastige situatie te ontdekken. Interessant, want je eigen aandeel kun je meteen veranderen. Deze werkvorm is zowel online als in levende lijve goed te doen.

Zoals altijd ben ik heel naar jouw succesverhalen, wil je ze me mailen of wil je ze delen in het reactieveld hieronder. Je kunt rekenen op mijn reactie.   

Wil je hulp bij dit teamproces?

Kies je ervoor om deze sessie zelf te doen of is uitbesteden een goede optie? Het nadeel van het zelf begeleiden van de teamsessie is dat je 2 petten op hebt. Die van procesbegeleider en facilitator – dit vraagt een neutrale houding. En die van schoolleider – dit vraagt een heldere visie en uitgesproken mening. Kies je voor begeleiding? Bekijk dan ons aanbod voor teamcoaching.

We kunnen ook de gehele sessie all-inclusive begeleiden. Uiteraard zorgen we ervoor dat de sessie geheel aan de richtlijnen van de RIVM voldoet om samen te vergaderen.